Ik schrik wakker. Het is bijna half vijf ’s nachts. Ik ben een jaar of acht. Heel vaak als ik in bed lig, hoor ik ze: de kerkklokken van het klooster Koningsoord in Berkel-Enschot. De zusters van het klooster staan op voor de eerste gebedsdienst: de nachtwake. Een nieuwe dag is weer begonnen voor hen. Het is nog zo vroeg! Ik draai me nog eens lekker om.
We woonden vlakbij het klooster. Het gebouw heeft altijd een enorme aantrekkingskracht op me uitgeoefend. Het complex moest enorm groot zijn. Er was een kerk, het kloostergebouw zelf, het gastenhuis, de stallen en nog meer. En natuurlijk ook nog het hele terrein. Vroeger waren de zusters bijna volledig zelfvoorzienend. Ze hielden koeien, varkens en een trekpaard, Tosca genaamd. Bovendien verbouwden ze hun eigen groente. Later hadden ze hun eigen paramentenatelier, waar alle voorwerpen van textiel werden gemaakt die bij een eredienst worden gebruikt. En natuurlijk de boekbinderij.
Het klooster, zo geheimzinnig
Het kloosterterrein ligt aan een doorgaande weg. Het kloostergebouw is een stuk van de weg gesitueerd. Afgebakend door een lange grijze betonnen muur die het hele terrein omheint en heel veel bomen. Je zag bijna niks van het gebouw. Ja, een beetje, vanuit de verte als je in het buitengebied fietste. En altijd als ik daar was, werd mijn oog getrokken naar het heilige gebouw. Dan keek ik naar de delen die je een beetje kon zien tussen de bomen door. En aan dat kleine stuk zag je al hoe mooi het gebouw moest zijn. Zo groot, zo geheimzinnig. Je zag niets, maar in het gebouw en op het terrein was heel veel leven. De grijze muur was op sommige plekken vrolijk gekleurd met graffiti. ‘Wat zouden de zusters daarvan vinden?’, dacht ik wel eens.
Mijn herinneringen
Mijn ouders bezochten regelmatig een mis in de klooster kerk. Ze werden als buurtbewoners wel eens met de hele straat uitgenodigd om bij te praten met de zusters. Tot 16.00 uur. Daarna was de vespers: de zesde gebedsdienst die dag. Doordat mijn ouders de zusters kenden, voelde ik me van jongs af aan al betrokken bij ze.
Soms zag je een zuster door het dorp fietsen, bijvoorbeeld om boodschappen te doen. Vaak dezelfde, want elke zuster had haar eigen taken. Ze vielen natuurlijk op en toch was het gewoon. Het hoorde bij ons dorp.
In het boek over het klooster van Bep van Muilekom `Een wijd land’ las ik over het leven van de zusters. Het is zeer gedetailleerd beschreven. Het klooster en zijn bewoonsters komen helemaal tot leven.
De zusters gaan weg, klooster Koningsoord in Berkel-Enschot krijgt een andere bestemming
Al heel lang waren er plannen voor een nieuwe woonwijk rondom het klooster. De zusters konden daar dan niet meer in complete rust wonen. Daarom voelden ze zich genoodzaakt om te verhuizen. Ze lieten een nieuw complex bouwen waar ze nu tot hun grote tevredenheid wonen.
Ik heb hier gemengde gevoelens over. Het is ontzettend jammer dat zo’n bijzondere gemeenschap Berkel-Enschot heeft verlaten. Koningsoord was hun belangrijke thuis. Wat ik wel geweldig vind is dat we, als buitenstaanders en dorpsgenoten het klooster nu goed kunnen zien. Een bijzonder gebouw met een rijke historie. En dat in ons dorp!
Voor het eerst in het klooster
Kort voordat de zusters vertrokken, ben ik op een open dag geweest. Toen zag ik voor het eerst het gehele klooster, van buiten en van binnen. Wat ontzettend speciaal om hier eindelijk eens binnen te zijn! Veel ruimtes die de zusters nog dagelijks gebruikten, waren opengesteld om te bekijken en in rond te lopen. De zusters vertelden van alles. Wat een rust, stilte en sfeer!
De stilte
De stilte is verdwenen nu de zusters weg zijn. Een gezellige drukte en levendigheid komt er binnenkort voor terug. Het klooster wordt het nieuwe dorpshart. Met onder meer een sfeervolle bibliotheek, een klein theater en een grand café. En er komen nieuwe woningen in de voormalige kloostertuin. Wat mooi is: het wordt opnieuw een `centrum’, net als het klooster vroeger ook het centrum in het leven van de zusters was.
Inmiddels is het eerste onderdeel van het hele plan voltooid: het gezondsheidscentrum is gevestigd in de oude boerderij van het klooster. Als je buiten staat, heerst nog steeds rust. Het is stil. Je hoort de vogels fluiten en het zachte ruisen van de blaadjes door de wind. Gelukkig zijn veel van de grote oude bomen behouden.
Een grand café in het klooster
Tien jaar geleden volgde ik de opleiding tot interieurontwerper. Op een dag kregen we als opdracht: ontwerp een bijzondere eetgelegenheid. Ik wist het meteen: een grand café in het klooster. Ik maakte een ontwerp met respect voor het gebouw en de sfeer. Het plan werd supermooi en sfeervol. Dat vond de lerares ook. Het leverde mij een mooi cijfer op.
En nog een klooster in mijn leven
Een paar jaar geleden kreeg ik weer met een klooster te maken. Een opdracht voor mijn werk als interieurontwerper : het ontwerpen van een luxe appartement in een voormalig kloostercomplex. Toen ik de eerste keer ging kijken met de opdrachtgever was alles nog in originele staat. Het was er kil, oud en koud. Maar… de basis was prachtig. Hele hoge ruimtes, hoge ramen en houten ronde erkers. Dat kon mooi worden. En dat werd het! Dat ontwerp prijkt nu ook op mijn website. Een oud klooster aangepast aan de huidige tijd. Ben je benieuwd? Kijk dan op https://www.gewooncaat.nl/portfolio/luxe-appartement/ .
Gratis Prachtige Plek gesprek
Wil jij je woning wel eens opfrissen? Met wat kleine aanpassingen zoals een nieuwe kleur en mooie planten krijg je snel een hele andere sfeer. Misschien ga jij een woning kopen en heb je geen tijd of zin om de inrichting zelf te doen? Of woon je in een fijn huis, maar wil je het nu echt eens helemaal naar jullie zin maken?
Maak een afspraak voor een gratis Prachtige Plek gesprek met mij en we bekijken of ik je daarbij kan helpen.